Landgoed de Hangar, testsite voor de kunsten en natuur (voormalige vliegtuighangar)
De Hangar en akker kunnen te voet worden bereikt door het volgen van de blauwe plaatjes vanaf de parkeerplaats van de culturele Buitenplaats, Koningsweg 23a, 6816 TD Arnhem (10 minuten lopen). Kom bij voorkeur op de fiets of met het openbaar vervoer. Onderzoek hier hoe cultuur, natuur, landschap en erfgoed verenigd kunnen worden door de kunsten.
Meer dan 80 jaar geleden gebouwd door de Duitse bezetter maakte de hangar en akker onderdeel uit van het grootste vliegveld van Nederland, tot voor kort werden ze gebruikt voor agrarische doeleinden, nu vormen ze onderdeel van Landgoed De Hangar, testsite voor kunsten en natuur..
- Crop Art project en installatie SHIFT van kunstenaar Frank Bruggeman. Kijk ook naar de video op Instagram
Programma:
Zaterdag en zondag vanaf 13.00 uur een lezing van emeritus hoogleraar Rob Nijsse over de constructie van de hangar en de te plaatsen glazen kolommen in de hangar.
Extra op zondag na de lezing:
- Toelichting van kunstenaar Erick de Lyon over zijn ontwerp voor de hangar folly B17b.
- Toelichting van kunstenaar Danni van Amstel over eetbaar onkruid op de akker.
- Toelichting van kunstenaar Marcel Daelmans over het mobiele WOII museum Buitenplaats Koningsweg.
Vliegtuighangar
De Hangar was oorspronkelijk een vliegtuighangar die gebouwd is in de Tweede Wereldoorlog. De hangar en de akker die eromheen ligt, maken onderdeel uit van het rijksmonument Fliegerhorst Deelen. Met de aanleg van dit vliegveld ten noorden van Arnhem begonnen de Duitsers al snel na de inval in mei 1940. Door de hangar en de grond er omheen als agrarisch bedrijfsgebouw en akker uit te voeren probeerde de Duitse bezetter de werkelijke functie te camoufleren. Op de namaakramen zijn nog vaag de lijnen van getekende roetjes te zien. De houten dakconstructie is bijzonder omdat ze onconventioneel is en 23 meter overspant. Op de achterwand staat nog in rode blokletters ‘rauchen verboten’.
Ritsaerthoeve
Na de Tweede Wereldoorlog, toen de overige hangars en de locomotiefloods op Fliegerhorst Deelen door de Nederlandse Heidemaatschappij werden omgebouwd tot boerderijen (de Vier Heemskinderen), kreeg de Hangar de functie van boerenschuur bij de Ritsaerthoeve (de voormalige locomotiefloods) voor opslag en als stallingruimte voor voertuigen. De brede ingang voor vliegtuigen aan de noordkant kreeg een bakstenen gevel met kleinere toegang met schuifdeuren.
Andere voormalige vliegtuighangars die je tijdens Open Monumentendag kunt bezoeken zijn de Adelaerthoeve en de Reijnouthoeve.
Iconen van architectuur
De vliegtuighangar was een van de vele technische bouwwerken op het Duitse oorlogsvliegveld Deelen – een van de grootste vliegvelden van Europa. In totaal zijn er ongeveer 75 werk- en opstelplaatsen waaronder hangars aangelegd. Slechts een klein aantal is bewaard gebleven.
De hangars en andere technische gebouwen stonden langs de rolbanen, ofwel taxibanen. Die rolbanen werden vaak onopvallend in de buurt van natuurlijke begroeiing aangelegd. Veel van deze banen zijn nog steeds herkenbaar en sommige delen worden nu gebruikt als fiets- en wandelpaden.
Van de gebouwde hangars waren er veel gecamoufleerd als boerderij of schuur. Om de vijand te misleiden vaak zelfs opzichtig op het land geplaatst, voorzien van een zadeldak (met wolfseind) en beschilderd met schijnvensters en schijndeuren.