Fort Westervoort in Arnhem

Fort Westervoort

Tussen de uiterwaarden van de IJssel  ligt Fort Westervoort, een militair bouwwerk dat al meer dan anderhalve eeuw waakt over de toegang tot Arnhem.

Gebouwd als sperfort aan de spoorlijn

In 1864 werd Fort Westervoort aangelegd als sperfort langs de strategische spoorlijn Amsterdam–Keulen. Het fort moest voorkomen dat vijandelijke troepen via deze route het land konden binnendringen.

Weerstand tegen de Duitse inval

Op 10 mei 1940, bij het begin van de Tweede Wereldoorlog, speelde het fort een cruciale rol. Een Duitse pantsertrein werd in de vroege ochtend tot stilstand gebracht en de brug over de IJssel werd opgeblazen om de opmars te vertragen. Het fort bood daadwerkelijk weerstand tegen de inval — een zeldzaam moment van verzet in die eerste oorlogsdagen.

Operatie Quick Anger, de bevrijding van Arnhem

Op 12 april 1945 vormde Fort Westervoort opnieuw een strategisch punt. Tijdens Operatie Quick Anger staken geallieerde troepen vanaf deze locatie de rivier over. Hun doel: Arnhem bevrijden en doorstoten naar het noorden van Nederland. De operatie markeerde een belangrijk keerpunt in de bevrijding van de regio.

 

Inval bij Fort Westervoort www.youtube.com/watch?v=ysXd1PKZJmI en

 De vergeten slag: Operation Quick Anger www.youtube.com/watch?v=SNx0TJxdjqw

 

Bouwstijl en materiaalgebruik

• Gebouwd in 1865 als sperfort bij de spoorbrug over de IJssel, onderdeel van de verdedigingslinie tegen een mogelijke inval via de spoorlijn Amsterdam–Keulen.
• Materialen: Het fort is opgetrokken uit baksteen, beton en aardwerk, typerend voor negentiende-eeuwse verdedigingswerken.
• In de jaren 1930 is het fort versterkt met betonnen kazematten, als reactie op veranderende militaire technologie

Ligging en strategisch ontwerp

• Strategisch gelegen aan de Zevenaarseweg en IJsseloordweg, vlak bij de spoorlijn en de rivier de IJssel.
• Het ontwerp was gericht op het controleren van de brugverbindingen en het spoorverkeer tussen Arnhem en Duitsland.
• Het fort ligt op de plek waar vroeger de schans IJsseloord stond, een verdedigingswerk uit de 17e eeuw.

Artistieke toevoegingen

• In 1983 zijn er door kunstenaar Wim Korvinus hoge bijmuren geplaatst rondom het fort. Deze dienden als visuele afscherming vanwege de nabijgelegen Pleijweg en vormen een opvallend architectonisch elementen.

Veranderingen in de omgeving

• Door de aanleg van de Pleijroute en andere infrastructuurprojecten in de jaren ’80 is de omgeving van het fort sterk veranderd. Toch is het fort grotendeels intact gebleven.
• Het terrein is lange tijd overwoekerd geweest, maar is in recente jaren weer toegankelijk gemaakt en ontdaan van graffiti