Eusebiuskerk

Van monumentaal gebedshuis naar culturele topattractie: rijksmonument de Eusebiuskerk.
De Eusebius vertelt de geschiedenis van bijna twaalf eeuwen Arnhem. In de Tweede Wereldoorlog (1944-1945) heeft de Eusebius het, net als de Arnhemmers, zwaar te verduren gehad. De kerk herrees tijdens de periode van wederopbouw en gaf de stad en zijn inwoners hun trots terug.
Met het oog op het thema Leven en Doorgeven kunnen bezoekers gratis naar de experience de Glorie van Gelre, een presentatie over de oudste geschiedenis van Gelderland.

In de 15e eeuw besloten Arnhemse kerk- en stadbestuurders een kerk te bouwen die groter en representatiever was dan de bestaande Sint-Maartenskerk uit de 10e en 11e eeuw. In 1453 werd begonnen met de bouw van een laatgotische kerk, maar door allerlei tegenslag duurde het meer dan een eeuw voor de kerk af was. De belangrijkste bouwheer was Karel van Egmond, hertog van Gelre en graaf van Zutphen, die erg machtig was.

In 1578-1579 werd de kerk protestants. Alle beelden, altaren en muurschilderingen werden verwijderd. In 1650 werd een achthoekige lantaarn op de toren geplaatst.

Slag om Arnhem
Eind 19e eeuw verkeerde de kerk in slechte staat. Er werd 36 jaar lang gerestaureerd, maar de toren was nog niet hersteld toen de Slag om Arnhem plaatsvond in september 1944. Er brak bij de Slag bij Arnhem brand uit in de Eusebiuskerk en een groot deel van de daken ging verloren. De kerk leek nog te repareren, maar in de winter van 1944-1945 stortte de toren verder in en verwoestte ook het schip.

In de wederopbouwperiode werd de Eusebius weer herbouwd en sinds 2018 kunnen bezoekers via een panoramalift naar een uitzichtpunt van 73 meter hoogte klimmen. Ook zijn er glazen balkons aan de oost- en westzijde van de toren (60 meter hoogte) en is sinds kort ook de grafkelder te bewonderen.

Kunstvoorwerpen
In de kerkzaal staan verschillende objecten die te maken hebben met Karel van Egmond, zoals de Salvatorklok. Van Egmond ligt begraven in de kerk, in een praalgraf, en daarboven is een eikenhouten baldakijn te zien met daarin een gipsen beeld van de knielende Karel in het originele harnas dat hij in 1515 heeft gedragen.
Ook andere objecten die te maken hebben met burgers van Arnhem zijn bewaard in de Eusebiuskerk, zoals de preekstoel en het epitaaf van Jodocus Sasbout, de eerste kanselier van Gelderland onder keizer Karel V.

De Eusebiuskerk werd rond 1453 gebouwd en heeft sindsdien vele stormen en restauraties meegemaakt. De kerk was in 1930 weer in goede conditie na een jarenlange opknapbeurt, toen in september 1944 het noodlot toesloeg. Bij de Slag om Arnhem kreeg de kerk het zwaar te verduren en werd grotendeels verwoest. Tijdens de periode van de wederopbouw herrees de kerk en gaf de stad en haar inwoners hun trots terug. De Eusebius staat zo symbool voor de veerkracht van Arnhem: ze leeft en geeft tradities en verhalen door!

Ervaar ook de verhalen over de oudste geschiedenis van Gelderland. Hoe is Gelderland ontstaan, wie was de hertog van Gelre maar ook hoe leefden mensen in de middeleeuwen? In de Glorie van Gelre reizen bezoekers door de tijd en maken kennis met de mensen van toen en zien opgravingen en vondsten van de restauratie (o.a. een knekelkuil). Een presentatie die de mensen en verhalen weer laat leven en doorgeeft.
Voor de toren geldt tijdens Open Monumentendag een bijzonder tarief van € 7,50 (of gratis met Museumkaart of VriendenLoterij VIP-KAART). Het gratis bezoek aan de Glorie van Gelre is zonder audiotour. Voor bezoekers die de grafkelders in combinatie met de toren bezoeken is de audiotour inbegrepen.